DĚLENÍ SLOVES a) slabé (machen /dělat/, suchen /hledat/, warten /čekat/, spielen /hrát (si)/, lernen /učit se/, hören /poslouchat/, kaufen /kupovat/, všechna způsobová = dürfen /smět/, können /moci, umět/, mögen /mít rád/, müssen /muset/, sollen /mít za povinnost/, wollen /chtít/ aj.) b) smíšené (brennen /hořet/, kennen /znát/, nennen /jmenovat/, rennen /běžet/, bringen /nosit/, denken /myslit/) c) silné (kommen /přicházet/, lesen /číst/, sprechen /mluvit/, essen /jíst/, beginnen /začínat/, laufen /běžet/ aj.) ____________________________________________________________________________________________ TVOŘENÍ MINULÉHO ČASU V NĚMČINĚ a) préteritum b) perfektum a) préteritum Préteritum tvoříme změnou slovesa. § U slabých sloves přibírá sloveso koncovku –te a nedochází ke změně kmenové samohlásky. Př. suchen -> suchte (hledat) warten -> wartete (čekat) Ich warte vor dem Kino. (Čekám před kinem.) -> Ich wartete vor dem Kino (Čekal jsem před kinem.) Du suchst das Lineal. (Hledáš pravítko.) -> Du suchtest das Lineal. (Hledal si pravítko.) § U sloves smíčených přibítá sloveso koncovku –te a dochází ke změně kmenové samohlásky nebo i souhlásky. Př.: rennen -> rannte (běžet) bringen -> brachte (přinést) Er rennt. (On běží.) -> Er rannte. (On běžel.) Was bringst du? (Co neseš?) -> Was brachtest du? (Co jsi přinesl?) § U sloves silných se préteritum tvoří změnou kmenové samohlásky, popř. souhlásky. Př. kommen -> kam Ich komme um 6 Uhr. (Přijdu v 6 hodin.) -> Ich kam um 6 Uhr. (Přišel jsem v 6 hodin.) --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------- b) perfektum Perfektum tvoříme přidáním pomocného slovesa sein nebo haben (bude ve tvaru příslušné osoby) a změnou plnovýznamového slovesa do tvaru příčestí minulého, které bude na konci věty. Pomocné sloveso dáváme v případě, že významové sloveso vyjadřuje pohyb nebo změnu stavu, v ostatních případech používáme sloveso haben. § U slabých sloves bude mít příčestí slovesa předponu ge- a koncovku -t. (lernen > gelernt, machen > gemacht) Wir lernen Deutsch. -> Wir haben Deutsch gelernt. (Učili jsme se německy.) Du machst eine Hausaufgabe. -> Du hast eine Hausaufgabe gemacht. (Dělal jsi domácí úkol.) § U silných sloves bude mít příčestí slovesa předponu ge- a koncovku –en. Může dojít i ke změně kmenové samohlásky, vždy záleží na konkrétním slovesu. (kommen -> gekommen, sprechen -> gesprochen) * Pozn. V případě, že má sloveso odlučitelnou předponu, vkládáme ge- mezi ní a kořen slovesa! (př. angefangen).V případě, že nám infinitiv slovesa končí na –ieren, nebo má sloveso neodlučitelnou předponu (be-, ge-, emp-, ent-, er-, ver-, zer-), nikdy nedáváme do příčestí předponu ge- !!! Er kommt um neun. -> Er ist um neun gekommen. Ihr sprechen Englisch. -> Ihr habt Englisch gesprochen. Cvičení 1. Vyjádři v préteritu: a) Er sucht etwas. ___________________________ b) Wir warten hier. _________________________________ c) Er lernt gut. _____________________________ d) Sie besuchen dich. ________________________________ e) Wo badest du? ___________________________ f) Er sagt nichts. ___________________________________ g) Was machen Sie? ________________________ h) Antwortest du? __________________________________ Cvičení 2. Was macht er? Vytvoř věty v préteritu. a) Gitarre spielen -> Er spielte Gitarre. b) Deutsch lernen __________________________________ c) etwas erzählen ___________________________ d) Musik hören ____________________________________ e) einkaufen _______________________________ f) das Zimmer aufräumen ____________________________ Cvičení 3. Vyjádří v préteritu. a) Wo brennt es? ___________________________ b) Er rennt. _______________________________________ c) Ich kenne ihn gut. ________________________ d) Was bringst du? _________________________________ e) Denkst du an mich? _______________________ f) Wie nennt man ihn? ______________________________ Cvičení 4. Doplň v préteritu. a) Ich _______________ zu Hause. (bleiben). b) Er ______________ etwas. (sehen) c) Wir ______________ nicht. (fahren) d) Wir ______________ wenig. (essen) e) Sie _______________ lange. (schlafen) f) Hans _______________ Post. (bekommen) g) Er _______________ gut. (verstehen) h) Wir _______________ mit ihm. (sprechen) Cvičení 5. Vytvoř věty v préteritu. a) er – etwas Kaltes – essen -> Er aß etwas Kaltes. b) wir – Deutsch – sprechen __________________________ c) wir – ihm – helfen ________________________ d) ich – um 9 – kommen _____________________________ e) wir – Ski laufen __________________________ f) du – ein Buch – lesen _____________________________ Cvičení 6. Vytvoř příčestí minulé. a) Ich habe ihn _______________. (besuchen) b) Helga hat Deutsch __________________ . (lernen) c) Wir haben uns ______________ . (geärgert) d) Sie haben die Fenster _______________ . (öffnen) e) Wem hast du es ______________. (sagen) f) Nach wem hast du _________________. (fragen) g) Er hat die Tür ______________. (zumachen) h) Wir haben viel __________________. (einkaufen) i) Er hat sein Zimmer _____________.(aufräumen) j) Wir haben gut ________________. (aufpassen) k) Wo hat er _________________? (studieren) l) Sie hat für alles _______________. (bezahlen) Cvičení 7. Tvoř perfektum. a) Er ________ richtig ____________. (antworten) b) Wir _______ einen Ausflug _____________. (machen) c) Er ________ das Auto __________. (reparieren) d) Wir _______ die Burg Kost _____________. (besichtigen) e) Der Lehrer ________ die Kontrollarbeiten _________________. (kontrollieren) f) Udo ______ alle Hefte __________. (einsammeln) g) Sie _______ das Kleid _______________. (anprobieren) Cvičení 8. Tvoř perfektum. a) Er ______ um 9 Uhr ____________. (kommen) b) Das Mädchen ______ mir sehr ___________. (gefallen) c) Ich ______ nach Hause ___________.. (gehen) d) Er ______ lange ________________. (schlafen) e) Was _______ ihr _______________ ? (trinken) f) Er ______ die Aufgabe ______________. (schreiben) g) Wohin _______ er ______________ ? (laufen) h) Sie ______ uns viel _______________ . (helfen) i) Was _______ er dir _____________? (geben) j) Ich ______ eine Hose ______________ . (anziehen) k) Der Film _____ schon ___________. (anfangen) l) Die Schule _______ um 8:00 ____________. (beginnen) m) Thomas _____ alles ____________. (vergessen) n) _______ du viel ________________ ? (sehen) Cvičení 9. Odpověz v préteritu i perfektu, co dělala příslušná osoba. a) Zeitung lesen /ich/ -> Ich las die Zeitung. Ich habe die Zeitung gelesen. b) fernsehen /wir/, c) viel trinken /du/, d) mit Freunden sprechen /er/, e) Deutsch lernen /ihr/, f) etwas warmes essen /sie – 3.Pl./ g) nach Hause gehen /Monika/, h) schnell laufen /du/, i) richtig antworten /ich/, j) an uns denken /Michael/, k) nach München fahren /du/, l) zu Oma kommen /er/, m) das Gymnasium in Marienbad besuchen /Jan/ n) an der Uni studieren /mein Bruder/, o) die Haushefte kontrollieren /die Lehrerin/, p) ein Buch lesen /ihr/